Giới thiệu

• Một cuộc cách mạng thầm lặng đang diễn ra trong cách chúng ta nhìn nhận về sức khỏe tinh thần. Nó không bắt nguồn từ phòng thí nghiệm dược phẩm, mà từ chính căn bếp và đĩa thức ăn của bạn.
• Tuần qua, cộng đồng khoa học thế giới đã đón nhận một bằng chứng thép, một lời khẳng định không thể chối cãi vừa được công bố trên tạp chí dinh dưỡng danh giá Frontiers in Nutrition.
• Kết luận chấn động đó là: Một chế độ ăn gây viêm đang âm thầm làm gia tăng nguy cơ trầm cảm của bạn.
• Đây không phải là phỏng đoán. Đây là kết quả từ một công trình phân tích khổng lồ, tổng hợp dữ liệu từ 43 nghiên cứu độc lập với sự tham gia của hàng trăm nghìn người. Bức tranh toàn cảnh hiện ra vô cùng rõ nét: những ai thường xuyên tiêu thụ thực phẩm gây viêm có nguy cơ rơi vào trạng thái trầm cảm cao hơn một cách đáng kể.

Góc nhìn chuyên gia

Tại sao thông tin này rất có giá trị?

• Về độ tin cậy – Đây là sự thật không thể lay chuyển: Hãy tưởng tượng, thay vì nghe ý kiến từ một nhóm nhỏ, chúng ta đang lắng nghe “tiếng nói đồng thanh” của hàng trăm nghìn người trên khắp thế giới. Trong khoa học, một phân tích tổng hợp (meta-analysis) được xem là cấp độ bằng chứng cao nhất. Nó giống như việc hàng nghìn mảnh ghép nhỏ đột nhiên khớp lại với nhau, tạo nên một bức tranh chân lý hoàn chỉnh.
• Về tính ứng dụng – Bạn được trao quyền kiểm soát: Đây chính là điều tuyệt vời nhất. Phát hiện này không phải là một lý thuyết xa vời. Nó trao cho bạn một “tấm bản đồ”, một chiếc “chìa khóa” quyền năng để bảo vệ và nuôi dưỡng sức khỏe tinh thần của chính mình. Cuộc chiến chống lại sự u uất không chỉ dựa vào thuốc men, mà còn có thể bắt đầu ngay từ việc lựa chọn thực phẩm thông minh.

Hướng dẫn áp dụng

Xây dựng “Pháo đài” chống viêm trong bữa ăn

“Viêm” ở đây là một “kẻ giết người thầm lặng”, nó âm ỉ phá hủy cơ thể từ bên trong. Nhưng tin vui là chúng ta hoàn toàn có thể dập tắt nó. Hãy bắt đầu ngay hôm nay!

Bước 1: Dọn dẹp “bãi mìn” gây viêm ra khỏi bữa ăn

Đây là những thứ bạn cần giảm thiểu một cách không khoan nhượng. Hãy xem chúng như những “kẻ thù” của tâm trạng.

• Đường & tinh bột trắng: Nước ngọt, bánh kẹo, bánh mì trắng, bún, phở… Chúng là những “quả bom đường” làm bùng phát ngọn lửa viêm.
• Chất béo “bẩn”: Mỡ động vật, đồ chiên ngập dầu, thức ăn nhanh, mì gói, bim bim… Tất cả những gì chứa chất béo chuyển hóa (trans fat) đều là kẻ phá hoại.
• Thịt chế biến sẵn: Xúc xích, lạp xưởng, thịt hun khói. Chúng chứa đầy chất bảo quản và các hợp chất gây viêm.
• Rượu bia: Lạm dụng rượu bia chính là đổ thêm dầu vào ngọn lửa viêm đang cháy âm ỉ.

Bước 2: Chiêu mộ “biệt đội siêu anh hùng” chống viêm

Hãy biến những thực phẩm này thành đồng minh thân cận, là những người bảo vệ trung thành cho não bộ của bạn.

• Chiến binh xanh: Rau lá xanh đậm (cải bó xôi, bông cải xanh, cải xoăn) là những nhà máy sản xuất chất chống oxy hóa. Hãy ăn chúng mỗi ngày!
• Biệt đội quả mọng: Dâu tây, việt quất, mâm xôi… nhỏ bé nhưng chứa sức mạnh chống viêm phi thường.
• Sứ giả chất béo tốt:
  • Omega-3 từ Cá béo: Cá hồi, cá trích, cá mòi (ăn 2-3 lần/tuần) là “thần dược” cho não.
  • “Vàng lỏng” từ Thực vật: Dầu ô liu nguyên chất, quả bơ, các loại hạt (óc chó, hạnh nhân) giúp làm dịu những tổn thương bên trong.
• Vệ binh ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen… cung cấp năng lượng bền bỉ và chất xơ nuôi dưỡng hệ vi sinh vật đường ruột.
• Cặp đôi gia vị vàng: Củ nghệ và gừng là hai bậc thầy chống viêm tự nhiên. Đừng ngần ngại thêm chúng vào món ăn.

Thực đơn mẫu cho một ngày tràn đầy năng lượng tích cực

• Sáng: Một tô yến mạch nấu cùng vài quả việt quất và hạt óc chó.
• Trưa: Cơm gạo lứt, ức gà nướng thảo mộc và một đĩa salad rau xanh rưới dầu ô liu.
• Chiều: Một quả bơ hoặc một nắm hạt hạnh nhân.
• Tối: Cá hồi áp chảo ăn kèm măng tây và khoai lang nướng.

Thay đổi chế độ ăn không chỉ là một hành động bảo vệ não bộ, đó còn là một lời tuyên bố: “Tôi lựa chọn sức khỏe. Tôi lựa chọn hạnh phúc.”

Nguồn tham khảo

• Yu L, Bian L, Ren L, Wei W, Zhang H and Miao M (2025) Nonlinear dose–response relationship between dietary inflammatory index and risk of depression: a systematic review and meta-analysis.
  https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12465630/

Hướng dẫn thêm

Bạn không đơn độc trên hành trình này, Dinh Dưỡng US ở đây để hỗ trợ bạn.

• Kiến thức chính là ánh sáng. Để không bỏ lỡ bất kỳ thông tin y khoa đột phá nào, được phân tích dưới góc nhìn chuyên sâu và chuyển hóa thành những hướng dẫn dễ áp dụng nhất, hãy gia nhập cộng đồng sống khỏe của chúng tôi.
• Đăng ký ngay tại https://dangky.dinhduong.us để cùng nhau kiến tạo một cuộc sống khỏe mạnh hơn, hạnh phúc hơn!
• Nếu bạn là một chuyên gia dinh dưỡng, hay là một người muốn tìm hiểu sâu hơn về một chế độ dinh dưỡng giúp kháng viêm hiệu quả trong nhiều loại bệnh lý, khóa học Dinh Dưỡng Giúp Giảm Viêm chính là khóa học chuyên sâu dành cho bạn.

Góc nhìn chuyên gia Tại sao thông tin này rất có giá trị? Hướng dẫn áp dụng Xây dựng “Pháo đài” chống viêm trong bữa ăn “Viêm” ở đây là một “kẻ giết người thầm lặng”, nó âm ỉ phá hủy cơ thể từ bên trong. Nhưng tin vui là chúng ta hoàn ...

Xem tiếp...

Posted : .

Giới thiệu

• Một nghiên cứu lớn theo dõi hơn 125.000 người trong hơn 13 năm đã kết luận rằng những người từng trải qua đổ vỡ hôn nhân (ly thân hoặc ly hôn) có nguy cơ bị suy tim cao hơn 30% so với những người có đời sống hôn nhân ổn định. Mối liên hệ này vẫn rõ rệt ngay cả sau khi đã loại trừ các yếu tố rủi ro tim mạch truyền thống như tuổi tác, hút thuốc, chế độ ăn và huyết áp.

Bình luận

Đây là một thông tin cực kỳ đáng tin cậy và có ý nghĩa lớn trong thực tiễn.

• Về độ tin cậy: Nghiên cứu này được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (Journal of the American Heart Association), một trong những tạp chí y khoa hàng đầu thế giới. Quy mô của nghiên cứu là rất lớn (125.042 người) và thời gian theo dõi dài (trung bình 13,5 năm), cho phép các nhà khoa học đưa ra kết luận có trọng lượng thống kê cao. Việc họ đã tính toán và loại trừ các yếu tố gây nhiễu khác càng làm tăng thêm giá trị cho phát hiện này.
• Về tính ứng dụng thực tế: Phát hiện này nhắc nhở chúng ta rằng sức khỏe không chỉ đến từ những gì chúng ta ăn hay việc chúng ta tập luyện. Sức khỏe tinh thần, sự ổn định về mặt xã hội và cảm xúc có tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến sức khỏe thể chất, cụ thể ở đây là trái tim của chúng ta. Giai đoạn hậu ly hôn thường đi kèm với căng thẳng (stress) tâm lý cực độ, xáo trộn thói quen sinh hoạt, ăn uống thất thường, lơ là việc tập thể dục và thậm chí là khó khăn về tài chính. Tất cả những điều này đều là những “đòn giáng” trực tiếp vào sức khỏe tim mạch.

Thông tin này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh xã hội hiện đại, khi tỷ lệ ly hôn ngày càng gia tăng. Nó giúp chúng ta nhận diện một nhóm đối tượng có nguy cơ cao cần được quan tâm về sức khỏe tim mạch, không chỉ bởi các bác sĩ mà còn bởi chính bản thân họ và xã hội.

Hướng dẫn áp dụng

4 bước bảo vệ trái tim sau biến cố hôn nhân. Nếu bạn hoặc người thân đang hoặc đã trải qua giai đoạn khó khăn này, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe trái tim của mình bằng những bước cụ thể và dễ thực hiện sau:

Bước 1: Ưu tiên sức khỏe tâm thần & Quản lý căng thẳng

• Tìm kiếm sự hỗ trợ: Đừng ngần ngại chia sẻ cảm xúc với bạn bè, người thân tin cậy hoặc tìm đến các chuyên gia tâm lý. Việc giải tỏa cảm xúc là cực kỳ quan trọng để giảm gánh nặng cho hệ thần kinh và tim mạch.
• Thực hành thư giãn: Dành ít nhất 15-20 phút mỗi ngày cho các hoạt động giúp thư giãn như thiền định, tập hít thở sâu, yoga hoặc nghe nhạc nhẹ nhàng. Các ứng dụng trên điện thoại có thể hỗ trợ bạn thực hành điều này một cách dễ dàng.

Bước 2: Duy trì “kỷ luật” dinh dưỡng thân thiện với trái tim

• Không bỏ bữa: Dù chán nản hay bận rộn, hãy cố gắng duy trì 3 bữa ăn chính. Bỏ bữa gây ra biến động đường huyết và huyết áp, không tốt cho tim.
• Tăng cường rau xanh và trái cây: Chất xơ và chất chống oxy hóa trong rau quả giúp giảm viêm và bảo vệ thành mạch máu. Hãy đặt mục tiêu ăn ít nhất 400g rau xanh và trái cây mỗi ngày.
• Chọn chất béo tốt: Ưu tiên các loại chất béo không bão hòa từ quả bơ, các loại hạt (óc chó, hạnh nhân), dầu ô liu và cá béo (cá hồi, cá trích, cá mòi) để giảm cholesterol xấu.

Bước 3: Vận động thể chất đều đặn như một liều thuốc

• Bắt đầu nhẹ nhàng: Đặt mục tiêu đi bộ nhanh 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần. Vận động giúp giải phóng endorphins (hormone hạnh phúc), giảm stress và cải thiện sức khỏe tim một cách hiệu quả.
• Tìm một hoạt động bạn yêu thích: Đó có thể là bơi lội, đạp xe, khiêu vũ… Khi bạn thích thú, bạn sẽ dễ dàng duy trì nó lâu dài hơn.

Bước 4: Khám sức khỏe định kỳ – Tuyệt đối không bỏ qua

• Kiểm tra các chỉ số quan trọng: Sau một biến cố lớn về tinh thần, việc kiểm tra huyết áp, mỡ máu, đường huyết định kỳ là cực kỳ cần thiết. Hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra ít nhất 6 tháng một lần.
• Lắng nghe cơ thể: Đừng bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm như đau ngực, khó thở, mệt mỏi bất thường, tim đập nhanh. Hãy đi khám ngay khi có các triệu chứng này.

Sự đổ vỡ trong hôn nhân là một thử thách cam go, nhưng bằng cách chủ động chăm sóc bản thân cả về tinh thần lẫn thể chất, bạn hoàn toàn có thể vượt qua và xây dựng một tương lai khỏe mạnh hơn cho chính trái tim của mình.

Nguồn tham khảo

• Fan, M., Wang, Y., Zhang, Y., et al. (2025). Marital Failure and Subsequent Heart Failure: A Prospective Study. Journal of the American Heart Association. https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/JAHA.124.040791

Để không bỏ lỡ những thông tin sức khỏe và dinh dưỡng cập nhật, khoa học và dễ áp dụng nhất, hãy đăng ký trở thành thành viên của chúng tôi ngay hôm nay!

➡️ Đăng ký tại: https://dangky.dinhduong.us

Hãy cùng nhau xây dựng một cộng đồng sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn!

Bình luận Đây là một thông tin cực kỳ đáng tin cậy và có ý nghĩa lớn trong thực tiễn. Thông tin này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh xã hội hiện đại, khi tỷ lệ ly hôn ngày càng gia tăng. Nó giúp chúng ta nhận diện một nhóm đối tượng ...

Xem tiếp...

Posted : .

Giới thiệu

• Phù là một trong những triệu chứng phổ biến và gây nhiều lo lắng ở bệnh nhân mắc các bệnh lý về thận, đặc biệt là suy thận. Nhiều người tin rằng chỉ cần ăn ít muối là có thể kiểm soát được tình trạng phù. Tuy nhiên, thực tế lâm sàng cho thấy, không ít trường hợp dù đã tuân thủ chế độ ăn nhạt nhưng vẫn bị phù nề, thậm chí phù ngày càng nặng hơn.
• Vậy nguyên nhân thực sự là gì? Những sai lầm nào cần tránh trong quá trình kiểm soát phù ở bệnh nhân suy thận? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này dựa trên các bằng chứng khoa học cập nhật nhất.

Tổng quan về phù và suy thận

Phù là gì?

• Phù là hiện tượng tích tụ dịch bất thường trong các khoang gian bào hoặc trong các mô của cơ thể, thường biểu hiện rõ ở các chi dưới, mặt, bụng hoặc toàn thân.
• Phù có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, trong đó suy thận là một nguyên nhân quan trọng.

Suy thận và cơ chế gây phù

• Suy thận là tình trạng chức năng lọc máu của thận bị suy giảm, dẫn đến tích tụ các chất độc và nước trong cơ thể. Khi thận không còn khả năng đào thải natri và nước hiệu quả, dịch sẽ bị giữ lại, gây ra phù.
• Ngoài ra, các rối loạn về protein máu, áp lực keo và các yếu tố nội tiết cũng góp phần làm nặng thêm tình trạng phù ở bệnh nhân suy thận.

Vì sao ăn ít muối nhưng vẫn bị phù?

Hiểu đúng về vai trò của muối (natri) trong phù

• Muối (natri clorua) là yếu tố quan trọng điều hòa cân bằng dịch trong cơ thể. Khi ăn nhiều muối, natri bị giữ lại, kéo theo nước, làm tăng thể tích dịch ngoại bào và gây phù. Do đó, chế độ ăn nhạt là một trong những biện pháp đầu tay để kiểm soát phù ở bệnh nhân suy thận.
• Tuy nhiên, giảm muối không phải là yếu tố duy nhất quyết định tình trạng phù. Có nhiều nguyên nhân khác khiến bệnh nhân dù ăn ít muối vẫn bị phù, bao gồm:

Các nguyên nhân gây phù ngoài yếu tố muối

Suy giảm chức năng thận nặng

• Khi chức năng thận suy giảm nghiêm trọng (đặc biệt ở giai đoạn cuối), khả năng đào thải nước và natri gần như không còn, dù lượng muối ăn vào rất ít. Lúc này, phù xuất hiện do ứ nước toàn thân, không chỉ do natri.

Giảm protein máu (hạ albumin)

• Protein, đặc biệt là albumin, giúp duy trì áp lực keo trong lòng mạch, giữ nước không thoát ra ngoài mô. Ở bệnh nhân suy thận, đặc biệt là hội chứng thận hư, mất protein qua nước tiểu làm giảm albumin máu, nước dễ thoát ra mô kẽ gây phù, dù lượng muối ăn vào đã được kiểm soát.

Suy tim kèm theo

• Suy thận thường đi kèm với suy tim. Khi tim không bơm máu hiệu quả, máu ứ lại ở tĩnh mạch, tăng áp lực thủy tĩnh, đẩy nước ra ngoài mô, gây phù. Trường hợp này, giảm muối chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng, không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ.

Rối loạn nội tiết (Aldosterone, ADH)

• Ở bệnh nhân suy thận, hormone aldosterone và ADH có thể tăng cao bất thường, kích thích giữ natri và nước, làm nặng thêm tình trạng phù, bất chấp chế độ ăn nhạt.

Sử dụng một số thuốc

• Một số thuốc như corticosteroid, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), thuốc chẹn kênh calci… có thể gây giữ nước, làm phù nặng hơn ở bệnh nhân suy thận.

Chế độ ăn uống và lối sống chưa phù hợp

• Ăn nhạt nhưng vẫn ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn (ẩn chứa natri).
• Uống quá nhiều nước so với khả năng bài tiết của thận.
• Không kiểm soát tốt các bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường.

Sai lầm cần tránh khi kiểm soát phù ở bệnh nhân suy thận

Chỉ tập trung vào việc ăn nhạt

• Nhiều bệnh nhân và gia đình chỉ chú trọng giảm muối mà bỏ qua các yếu tố khác như kiểm soát lượng nước, protein, kiểm soát bệnh nền, dẫn đến phù vẫn kéo dài hoặc nặng hơn.

Tự ý ngưng thuốc hoặc dùng thuốc lợi tiểu không theo chỉ định

• Việc tự ý dùng hoặc ngưng thuốc lợi tiểu có thể gây rối loạn điện giải, làm nặng thêm suy thận và phù.

Không theo dõi cân nặng, lượng nước uống hàng ngày

• Không kiểm soát lượng nước vào/ra khiến phù khó kiểm soát, đặc biệt ở bệnh nhân chạy thận nhân tạo.

Không tái khám định kỳ

• Không tái khám định kỳ để đánh giá chức năng thận, điều chỉnh thuốc và chế độ ăn phù hợp với từng giai đoạn bệnh.

Ăn kiêng quá mức, gây suy dinh dưỡng

• Ăn quá nhạt, kiêng khem quá mức có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, giảm sức đề kháng, làm bệnh tiến triển xấu hơn.

Hướng dẫn kiểm soát phù hiệu quả ở bệnh nhân suy thận

Chế độ ăn uống khoa học

• Ăn nhạt hợp lý: Giảm muối nhưng không kiêng tuyệt đối, lượng natri khuyến nghị thường <2g/ngày (tùy mức độ suy thận).
• Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn: Xúc xích, đồ hộp, mì ăn liền, nước chấm công nghiệp…
• Kiểm soát lượng nước uống: Tùy theo lượng nước tiểu 24h, thường tổng lượng nước uống/ngày = lượng nước tiểu 24h + 500ml.
• Bổ sung protein hợp lý: Không kiêng tuyệt đối, nên dùng protein chất lượng cao (thịt nạc, cá, trứng, sữa ít muối).
• Tăng cường rau xanh, trái cây ít kali: Giúp bổ sung vitamin, khoáng chất.

Kiểm soát bệnh lý nền

• Kiểm soát huyết áp, đường huyết tốt để làm chậm tiến triển suy thận và giảm phù.
• Điều trị suy tim, rối loạn nội tiết nếu có.

Sử dụng thuốc theo chỉ định

• Thuốc lợi tiểu: Chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ, theo dõi sát điện giải.
• Thuốc điều chỉnh protein máu, nội tiết: Nếu có chỉ định.

Theo dõi sát tình trạng cơ thể

• Cân nặng hàng ngày: Tăng cân nhanh là dấu hiệu ứ nước.
• Theo dõi phù, lượng nước tiểu.
• Tái khám định kỳ để điều chỉnh chế độ ăn, thuốc phù hợp.

Giáo dục sức khỏe

• Hiểu đúng về phù và suy thận.
• Không tự ý điều chỉnh thuốc, chế độ ăn khi chưa có ý kiến bác sĩ.
• Chủ động trao đổi với bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường: phù tăng, khó thở, tiểu ít, tăng cân nhanh…

Cập nhật một số nghiên cứu mới về quản lý phù ở bệnh nhân suy thận

• Nghiên cứu năm 2022 trên tạp chí Kidney International nhấn mạnh vai trò của kiểm soát tổng thể (bao gồm natri, nước, protein, kiểm soát bệnh nền) trong quản lý phù ở bệnh nhân suy thận mạn.
• Hướng dẫn của KDIGO 2023 khuyến cáo cá thể hóa chế độ ăn, không nên kiêng muối tuyệt đối, tránh suy dinh dưỡng.
• Các nghiên cứu về lợi tiểu cho thấy hiệu quả giảm phù phụ thuộc vào mức độ tổn thương thận, không phải chỉ dựa vào lượng muối ăn vào.

Kết luận

• Phù ở bệnh nhân suy thận là vấn đề phức tạp, không chỉ liên quan đến lượng muối ăn vào mà còn do nhiều yếu tố khác như chức năng thận, protein máu, bệnh lý tim mạch, nội tiết, thuốc và lối sống.
• Chỉ ăn ít muối không đủ để kiểm soát phù, thậm chí nếu kiêng khem quá mức còn gây hại. Việc kiểm soát phù cần một chiến lược toàn diện, phối hợp giữa chế độ ăn, kiểm soát nước, điều trị bệnh nền, dùng thuốc hợp lý và theo dõi sát tình trạng cơ thể.
• Bệnh nhân và gia đình cần tránh các sai lầm phổ biến, đồng thời chủ động phối hợp với bác sĩ để đạt hiệu quả điều trị tối ưu.

Tài liệu tham khảo

1. KDIGO 2023 Clinical Practice Guideline for the Evaluation and Management of Chronic Kidney Disease
2. How much sodium can a person with chronic kidney disease have?
3. Nutrition Essentials for Managing Chronic Kidney Disease
4. Healthy eating for people with chronic kidney disease (CKD) Stages 1 to 3
5. The Importance of Sodium Restrictions in Chronic Kidney Disease
6. Eat right for CKD Patients